Bağlanma kişinin kendisi için önemli gördüğü kişilere karşı geliştirdiği güçlü duygusal bağdır. Bu bağ anne ve çocuk arasında ortalama 6. aydan itibaren gelişir. Gelişen bu bağ bireyin hem kendisine hem dış dünyaya güveninin temelini oluşturur.
Uzmanlar bağlanmayı çocuk ve yetişkin bağlanması diye iki grupta incelemiştir.
Çocuk Bağlanması
Çocuklar 6 ay olduğunda ayrılık kaygısı oluşmaya başlar, anneleri ile birlikte olmak ister. Anneleri ile ayrılınca tepki vermeye vermeye başlar bu da bağlanma ilişkisinin başladığını gösterir. Bu dönemden itibaren anne çocuk arasında güvenli sıcak ilişki kurulursa çocuk hem kendine hem dış dünyaya güvenir. Lakin Erikson’un temel güvene karşı güvensizlik (0-2 yaş) ve özerkliğe karşı utanç ve kuşku (2-4 yaş) evrelerinde saplantı yaşadı ise bağlanma problemleri ortaya çıkar.
Çocuk bağlanması 3 şekilde gerçekleşir.
1. Güvenli Bağlama:
Çocuk hem kendisine hem dış dünyaya güvenir. Çocukta oluşan duygu ; ben dış dünyada yalnız kalabilirim annem her zaman beni koruyup kollar. Çocuk anneden ayrılırken olumsuz tepki vermez anneye kavuştuğunda da olumlu tepki verir. Örneğin anaokuluna giden bir çocuk ortalama iki ay alışma süreci huysuzluk yapabilir. Ardından çocuk bütün gün huzurlu bir şekilde geçirmeye başlar. Burda çocuk güvenli bağlanıyordur. Çocuk kendine güveniyor yabancı bir ortam olan anaokulunda vakit gecirebiliyor. Annesine güveniyor annem beni burada bırakmaz gelip mutlaka alır.
2. Güvensiz ve Çelişkili Bağlama :
Çocuk kendine güvenmez ama dış dünyaya yani anneye güvenir. Çocuktaki duygu ben dış dünyada yalnız yaşayamam şeklindedir. Bu nedenle sürekli annesini yanında ister. Annesi olmadığı ortamlarda sürekli ağlar. Annesi döndüğünde de annesine vurma, bağırma, ısırma gibi sarılma anlamında karşıt tepkiler verir.
3. Güvensiz-Kaçınan :
Çocuk kendine de dış dünyaya yani anneye de güvenmez. Çocuktaki duygu; ben yalnız kalamam ve kendi ihtiyaçlarımı karşılayamam, annemde her zaman beni koruyup gözetmez şeklindedir. Bu doģrultuda da çocuk için annesinin varlığına yokluğuna tepki göstermez. Anneye güven olmadığı için varlığı yokluğu çocuğu ilgilendirmez. Ya da nedensiz öfke patlamaları görülür. Bu çocuk anaokuluna bırakıldığında ortama karışmaz kendi kendine oyun oynar anneye de gidişinde gelişinde herhangi bir tepkide bulunmaz.
Yetişkin Bağlanmaları
Uzmanlara göre yetişkin bağlanması 4 boyutta ele alınır. Bağlanmalarda iki temel unsur söz konusudur. Olumlu benlik algısı ve olumlu başkaları algısı şeklindedir bu iki unsur. Kişilerin kendine ve diğer insanlara güvenmesi diyebiliriz.
1. Güvenli Bağlanan :
Kişi yalnız da kalabilir, başkalarıyla da olabilir. Ben dış dü yada ayaklarımın üstünde durabilirim duygusu hakimdir. İnsanların çoğu tehlikeli değildir.
2. Saplantılı Bağlanan:
Kişi başkalarına güvenir,kendine güvenmez. Yalnızlığa tahammülü olmaz. Anne babadan zor ayrılırlar. Anne babadan ayrıldıklarında da dış dünyada birine saplanıp kalırlar. Sevgili, arkadaş vb gibi. Aşırı yapışkan olur, sevdikleri kişileri hep yanlarında isterler.
3.Korkulu Bağlanan:
Kendilerine de başkalarına da güvenmezler. Kişi başkaları ile ya da yalnız kalamaz. Bu nedenle suça eğilimli olurlar.
4. Kayıtsız Bağlanan:
Kendini çok önemli ve değerli görür. Digerleri kötü ve tehlikelidir. Kendisini iyi ve mükemmel gördüğü için diğer insanlardan tehlike,reddedilme, zarar görme korkusu ile uzak dururlar. Bu tür bağlanan kişiler insanlarla az iletişimde bulunacakları işleri tercih ederler.
Mutlak Gelişim 